İlk olarak Çin'in Hubei eyaletinde ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılarak Dünya Sağlık Örgütü
tarafından "pandemi" yani küresel salgın kategorisine alınan koronavirüs salgını turizm ve başka
pek çok sektörü olduğu gibi yabancılara gayrimenkul satışını da etkileyebilir. Özellikle Çin, İran
ve İtalya gibi koronavirüsün yaygın görüldüğü ülkelerden yatırımcıların bir süre piyasadan uzak
durması mümkün.
Koronavirüs salgını başlamadan önce oturum izni için konut alımındaki rakamın 1 milyon
dolardan 250 bin dolara indirilmesiyle yabancılara konut satışında rekor rakamlara ulaşılmış,
Çinli yatırımcılar Türkiye'den en çok gayrimenkul satın alan ikinci grup olmuştu. İran ise zaman
zaman Irak'la yer değiştirse de Türkiye'de en çok gayrimenkul yatırımı yapan ülkelerin başında
geliyordu.
Salgının yabancıların Türkiye'deki gayrimenkul yatırımlarını olumsuz etkileyebileceğini belirten
PropertyTR CEO'su Yusuf Boz, "2020 yılının ilk ayında Çin vatandaşlarının Türkiye'de sadece 78
gayrimenkul yatırımı oldu ve koronavirüs salgını nedeniyle yatırımlarda beklenen artış
gerçekleşmedi. Yine Ocak ayında 678 yatırım yapan ve geçtiğimiz yıl 5423 adet satışla en çok ilgi
gösteren grup olan İran vatandaşları, ülkelerinde yaşanan salgın nedeniyle bu yatırımlarını
azaltacaktır." dedi.
1-) Türkiye güvenli bir alternatif olabilir
Öte yandan, Boz, Türkiye'de gerekli önlemlerin sıkı şekilde alınması ve hastalığın daha az etkili
olması durumunda güvenli bir lokasyon olarak yaz aylarında daha fazla öne çıkabileceğini de
belirtti. Yönetici, "Bilim insanlarının koronavirüsün mevsimsel olup olmadığını henüz net şekilde
tespit edemediklerini görüyoruz, ancak yine de tahminler ülkemize sıçrayan virüs için en kritik
dönemin Mart ve Nisan ayları olduğu, Haziran ayı ile birlikte riskin azalacağı yönünde. Sıcak
havalarla birlikte mekanların daha iyi havalandırılması ve güneş alması, insanların kapalı
alanlarda bir arada kalma zorunluluğunun azalması salgını yavaşlatacaktır. Bu süreçte ülkemiz iyi
önlemler alır ve salgını başarıyla kontrol altına alan ülkelerden biri olursa, güvenli bir alternatif
haline gelerek yatırımcılar tarafından tercih edilebilir." diye konuştu.
2-) Ekonomiye etkileri en az Eylül'e kadar devam edecektir
Koronavirüs salgınının sadece gayrimenkul değil tüm sektörleri olumsuz etkileyeceğini,
üretimde tedarik zincirini bozabileceğini ve dünya piyasalarını etkileyeceğini söyleyen Boz,
salgının yaz aylarında yavaşlaması beklense de ekonomiye olan etkilerinin en az Eylül ayına
kadar devam edebileceğini savundu.
“Salgının ilk başladığı ülke olarak Çin, bu süreçte neler yaşayabileceğimizi gösteriyor.” diyen Boz,
sözlerini şöyle sürdürdü: “Çin’deki konut satışları Şubat ayı ile birlikte koronavirüsün olumsuz
etkisiyle şok edici bir düşüş kaydetti. Geçtiğimiz yılın aynı dönemindeki fiyatlarla kıyaslandığında
yeni konut fiyatları � oranında düştü, bir başka ifadeyle dibe vurdu. Çin’in emlak sektörü
2003 yılındaki SARS salgınından çok daha güçlü bir olumsuz etkiyle karşı karşıya kalmış
durumda. Pek çok sektörde birkaç aylık aranın ardından üretim başlarken, emlak sektöründe
durgunluk devam ediyor. İnternet üzerinden satışlar devam etse de emlak ofisleri ve
showroomlar kapalı tutuluyor. Salgının daha da uzaması zincirleme şekilde tüm dünya
ekonomisi ve tüm sektörler için büyük risk yaratacak. Çin şu anda salgını kontrol altına almış
olsa da Avrupa’ya ve Amerika’ya sıçraması büyük talihsizlik oldu ve riski artırdı.”
3-) Alınabilecek önlemler ve fırsatlar var
Boz, bu kriz ortamında her zaman olduğu gibi bazı fırsatlar doğduğuna da dikkat çekti.
Amerika’daki emlak sektöründen örnek vererek “Hemen hemen her alanda koronavirüs salgını
ekonomik beklentileri baltalarken, Çin’in aksine ABD’de emlak sektörü salgından olumsuz
etkilenmedi. Özellikle düşük bütçeli konut satışlarında canlanma oldu. Bu gibi durumlarda
insanlar seyahatten kaçınırken daha iyi bir konutta yaşama fikri mantıksız gelmiyor. Gayet ucuz
borçlanma maliyetleri, önceki yıllarda ortaya çıkan ancak karşılanamayan talepler gibi etkenlerin
de bir araya gelmesiyle korkulan düşüş görülmedi.” dedi.
Öte yandan, salgının etkili olduğu ülkelerde ekonomik önlemler alınmaya da devam ediliyor.
Neredeyse 60 milyon İtalyan’ın karantina altında yaşadığı ve virüsten en çok etkilenen ülkeler
arasında yer alan İtalya’da, Ekonomi Bakanlığı vatandaşları biraz olsun rahatlatacak bir açıklama
yaparak tüm mortgage ödemelerinin askıya alınacağını duyurdu. PropertyTR CEO’su Yusuf Boz,
bu gibi önlemlerin salgının ekonomi üzerindeki yükünü en azından insanlardaki paniğin
hafifletilmesi bakımından azaltabileceğini söyledi.
4-) Koronavirüs salgını pandemi ilan edildi
Mart ayı itibariyle, koronavirüs salgını, ilk görüldüğü Çin’le birlikte 6 kıtadaki 117 farklı ülkeye
yayıldı. Son istatistiklere göre dünyada toplam 121 bin 124 kişiye bulaşan koronavirüs, büyük
çoğunluğu 60 yaş üzerinde 4 bin 366 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Koronavirüs
kaynaklı ölüm oranı ise %3,60 olarak açıklandı. Dünya Sağlık Örgütü, yeni tip koronavirüsün
pandemi (küresel salgın) olarak nitelendirilebileceğini duyurdu.
Pek çok ülkede okullar ve iş yerleri kapanırken, henüz sadece bir pozitif vakanın görüldüğü
Türkiye’de bazı üniversiteler dışında okullar açık tutuluyor, iş yerleri ise faaliyetlerine devam
ediyor. Öte yandan, pek çok kültür ve sanat etkinliği, konferanslar, fuarlar ve benzeri etkinlikler
salgına karşı önlem olarak ertelendi ya da iptal edildi.
PropertyTR CEO’su Boz, son olarak ülkemizde şimdilik sadece bir vaka görülmüş olmasının
büyük şans olduğuna dikkat çekerek, devletin alacağı önlemler ve vatandaşların bireysel olarak
sorumluluk sahibi tutum göstermesi sayesinde can kaybı yaşanmadan ve sınırlı ekonomik etkiyle
bu sürecin atlatılacağını umduklarını belirtti. Boz, “Küresel bir paniğin yaşandığı bu ortamda
nispeten daha güvenli ve sakin bir alternatif olan ülkemiz, kısa zamanda yabancı yatırımcıların
güvenini yeniden kazanabilir.” dedi.
